"MARKA E FAMËSHME"

Me sa duket pas Giorgio Armanit i cili tashmë është i vërtetuar shkencërisht me rrenjë shqiptare, do të na dali edhe marka e njohur "ZARA" e cila në Spanjë nuk ka asnjë kuptim si emër apo si markë, përveçse mënyrës se si operon biznesi i saj.

Gjatë viteve 1723 - 1726 sundonte në Dalmaci konti Nicolo Erizzo, i cili porsa u lajmërua prej Zmajevicit që të krishterë nga viset e përmendura kishin kërkuar strehë, bëri të mundur vendimin e tyre ndër tokat e nevojshme. Në qytetin e Zarës kishte nevojë si për punë krahu ashtu edhe për duar të forta të ushtruara me armë. Qeveritari pranoi me gëzim të strehonte në viset e qeverisura nga Republika e Venediku të strehoheshin 18 familje të përbëra prej 147 shpirtrash. Andaj dhe vendbanimi u quajt Borgo Erizzo. Borgo Erizzo) është vendbanim në juglindje të gadishullit të Zarës, sot pjesë e qytetit të Zarës.

Ky vendbanim është krijuar në shek.e 18 me ardhjen e shqiptarëve nga viset jugore të Liqenit të Shkodrës në tri faza të shpërnguljes (në vitin 1726,1727 dhe 1733). Banorët e këtij vendbanimi e kanë ruajtur gjuhën e të parëve, me përzierje të kroatishtes dhe dialektit të Venetos.

Erizzo nuk ndodhej përgjatë bregdetit është rrethana e vetme që në gjuhën e tyre shumica e emrave të peshqve dhe termave të detit rrjedhin nga italishtja (venedikasja) dhe kroatishtja (Ciacavo). Fillimisht, pjesa veriore e fshatit ishte e banuar nga Bris'cians (me origjinë nga Brisko), dhe pjesa jugore nga Ses'cians (me origjinë nga Sestani), duke ruajtur kështu një ndarje të caktuar komunale midis dy komuniteteve. Brenda disa brezave, kjo ishte shumë më pak. Shumë Burgers (vlerësohet të paktën gjysma) ndoqën italianët në eksodin masiv nga qyteti midis 1944 dhe mesit të viteve 1950. Komuniteti aktual italian i Zarës, i rithemeluar me shpërbërjen e Jugosllavisë, përbëhet nga një numër i madh i banorëve të mbetur të Borgo Erizzo. Në regjistrimin e vitit 2011 vetëm 17 banorë të Zarës e deklaruan arbënishten si gjuhë amtare, edhe

pse disa vlerësime tregojnë 200 folës aktivë.

Shënim; Në foto është Konti arbëror Nicolo Erizzo, foto është origjinalë edhe që disponohet nga Ilirothrak dhe në djenin tonë është e vetmja foto zyrtare e kontit arbëror! Familjet arbërore kanë qenë të shquara për tregëti si; Armani, Borchi, Burbery, e të tjera kishin si traditë ta emëronin biznesin me rrënjët e tyre familjare, pra edhe Zara me sa duket

nuk bënë përjashtim nga kjo traditë.